آناتومی

تروما چیست؟

در دانش پزشکی به هر نوع ضربه، جراحت، شوک، آسیب و حادثه وارد شده بر بدن انسان تروما گفته می‌شود با این شرط که از خارج به بدن وارد شود و عامل درونی یا بیماری در بدن، علت ایجاد آسیب نباشد. اهمیت تفاوت این دو مبحث در اورژانس و فوریت‌های پزشکی مشخص می‌شود. 

همانطور که گفته شد تروما به معنی آسیبی است که بر اثر وارد شدن ضربه به بدن وارد میشود. ضربات وارده به بدن میتوانند موجب شکستگی استخوان ها، پارگی عصب یا عروق، زخم های پوستی و مشکلات دیگر شوند.

 

آناتومی استخوان

اسکلت بدن انسان از 206 قطعه استخوان تشکیل شده است که بطور منظم در کنار هم قرار گرفته اند و ما را قادر به انجام حرکات مختلف به کمک عضلات می سازد. دانستن این که استخوان ها چه هستند و از چه موادی تشکیل می شوند، به فهم علت شکستن استخوان ها کمک می کند. استخوان ها بافت های زنده ای هستند که اسکلت بدن را تشکیل می دهند و از قسمت های نرم تر بدن، محفاظت می کنند. آن ها در حین سال های اولیه زندگی به سرعت رشد می کنند، و زمانی که می شکنند قادر به بازسازی خود هستند. استخوان ها دارای یک قسمت مرکزی به نام مغز استخوان هستند، که از قسمت خارجی استخوان نرم تر است. مغز استخوان سلول هایی دارد که به دنبال رشد و نمو به گلبول های قرمز خون (عوامل انتقال دهنده اکسیژن به تمام قسمت های بدن) و گلبول های سفید (عوامل کمک کننده به بدن جهت مبارزه با بیماری) تبدیل می شوند. همچنین استخوان ها، حاوی کلسیم و فسفر معدنی هستند. این مواد معدنی به شکل یک ساختار بلوری با یکدیگر ترکیب می شوند و در نتیجه باعث ایجاد ساختاری منحصر بفرد استخوان ها می گردند.

شناخت آسیب ها و بیماری ها

شکستگی های استخوانی چگونه رخ می دهند؟

شکستگی ها زمانی رخ می دهند که به استخوان ها نیروی شدیدی که قادر به تحمل آن نیستند، وارد می شود. استخوان ها بافت های سخت و محکمی هستند، اما زمانی که نیروی خارجی به آن ها وارد می گردد تا حدودی دچار خمش می شوند. زمانی که نیروی خارجی متوقف می شود، استخوان ها به شکل اولیه خود باز می گردند. برای مثال، اگر به سمت جلو بیافتید و در حالی که دست شما کشیده شده و دچار زمین خوردگی شوید، به هنگام زمین خوردن استخوان ها و بافت پیوندی مچ دست شما تحت تاثیر قرار می گیرند. با این وجود اگر نیرو، خیلی زیاد باشد، استخوان ها خواهند شکست. درست مانند یک خط کش پلاستیکی که بیش از حد خم شده باشد.

 

انواع شکستگی ها

معمولا شدت شکستگی به نیروی عامل شکسته شدن و میزان استحکام استخوان بستگی دارد. اگر استخوان فقط به میزان جزئی خم شود، در این صورت استخوان ممکن است به جای شکسته شدن، دچار ترک خوردگی شود. اگر نیروی وارد شده شدید باشد، مثلا به دنبال تصادف با اتومبیل یا شلیک گلوله، استخوان ممکن است شکسته شود.

اگر استخوان به گونه ای شکسته شود که استخوان از پوست خارج گردد یا زخمی در زیر استخوان شکسته به وجود آید، شکستگی را شکستگی باز می نامند. شکستگی باز کاملا خطرناک است، چرا که زمانی که بافت پوست تخریب می گردد، ممکن است عفونت زخم و استخوان رخ دهد. نوع دیگر، شکستگی های بسته است، شکستگی های بسته شکستگی هایی هستند که در آن ها استخوان از بافت پوست خارج نمی شود. این نوع شکستگی ها به مراتب شایع تر هستند. تمام شکستگی ها از نوع باز یا بسته هستند.

 

 

در رفتگی ها

دررفتگی زمانی رخ می دهد که یک مفصل از محدوده حرکتی خود خارج گردد بگونه ای که استخوان دیگر در حالت متصل به مفصل خود نباشد. زمانی که در رفتگی رخ می دهد، ممکن است آسیب زیادی به کپسول مفصلی، لیگامان ها و عضلات اطراف آن وارد شود. در این وضعیت آسیب وریدی، شریانی و عصبی محتمل است. تیم پزشکی ممکن است در اتاق عمل جهت جابجا کردن و جاانداختن مفصل دست یا پا (که ریداکشن نامیده می شود) تلاش کند.

 

ریسک ها و عوارض ناشی از تروما

آسیب عروق خونی:

زمانی که بیماران دچار شکستگی می شوند، ممکن است آسیب هایی به شریان ها و وریدهای مجاور وارد شوند. این نوع آسیب ها می توانند باعث خونریزی یا کاهش خونرسانی به ناحیه آسیب دیده گردند. تیم پزشکی به بررسی خونریزی، معاینه عضو آسیب دیده و چک کردن دقیق ضربان و گردش خون شما خواهد پرداخت.

 

سندرم کمپارتمنت:

بیماران مبتلا به شکستگی های شدید یا آسیب های همراه با شکستگی، در معرض ابتلا به سندرم کمپارتمنت هستند. این سندرم وضعیتی است که اغلب در استخوان ساق پا یا ساعد رخ می دهد. سندرم کمپارتمنت باعث افزایش فشار در بافت نرم می گردد که این رخداد به نوبه خود باعث کاهش ذخیره خون مرتبط با عضلات و اعصاب آسیب دیده می گردد. اگر فشارهای وارد شده به بافت کاهش نیابند، کم شدن ذخیره خون می تواند منجر به آسیب گردد. تیم پزشکی علائم مربوط به سندرم کمپارتمنت را به دقت مورد بررسی قرار خواهد داد، که این علائم شامل عدم بهبودی به دنبال مصرف داروهای مرتبط با درد، تورم و افزایش درد در عضلات به هنگام کشیده شدن و سفت شدن کمپارتمنت هستند.

 

آسیب اعصاب:

بیمارانی که دچار شکستگی شده اند، ممکن است آسیب اعصاب نزدیک به ناحیه شکسته شده را تجربه کنند. به منظور تشخیص آسیب های عصبی بالقوه، تیم پزشکی در مورد حرکت و/یا حس عضو شکسته پرسش هایی را مطرح خواهند کرد. برخی از آسیب های عصبی با گذشت زمان و کاهش تورم اطراف ناحیه شکسته ممکن است بهبود یابند.

 

ترومبوز وریدی عمیق(DVT):

DVT نوعی لخته خونی است که در یکی از عروق خونی پا یا لگن ایجاد می شود. بیمارانی که دچار تروما شده اند در معرض ریسک ابتلا به این عارضه هستند، که این امر به علت نوعی آسیب و غیرفعال شدن ناشی از آن است. علائم یا نشانه های DVT شامل درد یا حساسیت در محل آسیب، و تورم، تب، و/یا تغییرات رنگ پوست است. تیم پزشکی یک آزمایش رادیولوژی خاص را برای مشاهده لخته های خون در بدن ترتیب خواهد داد، به علاوه به منظور پیشگیری از شکل گیری DVT، معیارهای پیشگیرانه ای مانند داروهای رقیق کننده خون و پاپوش هایی به نام نوموبوت ها یا ایربوت ها در نظر گرفته می شوند.

 

عفونت:

تمامی شکستگی ها در معرض ریسک عفونت هستند. با این وجود، بیماران با شکستگی های باز (شکستگی هایی که در آن ها ساختار پوست تخریب می شود) در معرض خطر بیشتری می باشند. عفونت های زخم و استخوان می توانند باعث ناتوانی بیماران شوند، چون این عفونت ها می توانند ترمیم بافت شکسته را کند کرده یا باعث متوقف شدن این فرایند شوند. شکستگی های باز در بخش اورژانس مورد ارزیابی قرار می گیرند، در این مکان به بیماران آنتی بیوتیک داده می شود و واکسن کزاز به آن ها تزریق می شود. اگر شکستگی باز داشته باشید، احتمالا ظرف 24 ساعت تحت عمل جراحی قرار خواهید گرفت، به طوری که ممکن است محل شکستگی تمیز شود. اگر پاکسازی محل زخم به طور کامل انجام نگردد، در این صورت زخم باز در معرض هوای آزاد باقی خواهد ماند، و شکستگی با گچ گرفتن، آتل، کشش یا وسیله ای که فیکساتور خارجی نامیده می شود، درمان خواهد شد.

 

پنومونی:

بیماری که به مدت طولانی بستری شده باشد، ممکن است به پنومونی (عفونت ریه ها) مبتلا گردد. پنومونی ناشی از پر شدن ریه ها از مایعات است. علائم پنومونی شامل، تب، احساس سرما و سرفه می باشد. با سرفه کردن و نفس عمیق و منظم و خارج شدن از بستر بیماری به محض بی خطر بودن از نظر تیم پزشکی می توان از پنومونی پیشگیری کرد.

 

آرتریت پس از ضربه:

شکستگی هایی که مفصل (زانو، مفصل ران، آرنج و شانه) را درگیر می کنند از ریسک بالاتری برای ایجاد آرتریت (تحلیل و التهاب مفصل) پس از وقوع بهبودی برخوردار هستند. درمان اولیه این نوع شکستگی ها و درمان مناسب آن ها باعث کاهش یافتن این ریسک می شود.

 

آمبولی ریوی (PE):

آمبولی ریوی که معمولا به آن PE اطلاق می گردد، یک نوع لخته خونی است که در استخوان ران و لگن ایجاد می شود، این لخته در مرحله بعدی از طریق جریان خون وارد ریه ها شده و در آن جا می تواند باعث ایجاد مشکلاتی گردد. بیماری که دچار تروما شده و فاقد فعالیت است، در معرض ریسک ابتلا به PE می باشد. علائم این نوع عارضه، شامل کوتاه شدن مدت زمان تنفس، بروز مشکل در تنفس و نفس های کوتاه و سریع است. به بیمار مشکوک به PE اکسیژن داده می شود و ضربان قلب و میزان اکسیژن وارد شده به جریان خون از طریق مانیتور مورد ارزیابی قرار می گیرد. همچنین به منظور بررسی وجود این نوع لخته، فرد بیمار متحمل آزمایشات خاصی خواهد شد.

 

تورم و تاول ها:

آسیب بافت های نرم مجاور به محل شکستگی یا دررفتگی، محتمل است، این نوع آسیب به کوفتگی و تورم منجر می شود. تورم می تواند علامت مهمی باشد و احتمالا باعث ایجاد تاول هایی شود. ممکن است آموزش هایی در رابطه با نگه داشتن عضو آسیب دیده به سمت بالا و یا قرار دادن یخ جهت کاهش تورم ارائه شوند. به منظور مشاهده تاول های ایجاد شده، تیم پزشکی ناحیه شکسته شده را معاینه خواهد کرد. تورم و شکل گیری تاول می تواند باعث تاخیر در انجام عمل جراحی شود.