آناتومی

مفصل لگن بزرگترین مفصل گوی و کاسه ای بدن است که شکل آن باعث می شود شما بتوانید  پای خود را در جهات مختلف حرکت دهید. همچنین این شکل به شما در حفظ تعادل  و تحمل وزن بدن در همه ی حرکات کمک می کند.

انتهای بالایی استخوان فمور شامل  یک سر گرد می باشد که در حفره استابولوم قرار گرفته و مفصل لگن را شکل می دهد. چرخش سر استخوان فمور داخل حفره استابولوم اجازه می دهد که پای خود را به جلو و به عقب حرکت داده، از بدن دور کنید، از یک سمت به سمت دیگر برده و یا به صورت جزیی بچرخانید. اطراف مفصل لگن توسط ماهیچه ها و لیگامان های جانبی احاطه شده که سبب تقویت و حفظ ثبات این مفصل می شود.

در یک مفصل لگن سالم  غضروف نرمی سر استخوان فمور و داخل حفره استابولوم را پوشانده است که باعث راحت حرکت کردن استخوان فمور داخل حفره استابولوم در جهات مختلف می شود.

بیماری های مفصلی و بیماران کاندید جراحی

آرتروز

شایعترین علت تعویض مفصل لگن (توتال هیپ آرتروپلاستی) آرتروز است.

آرتروز در نتیجه ی تخریب غضروف سر استخوان فمور به وجود می آید. این بیماری به طور معمول در مفاصلی که تحمل کننده وزن بدن هستند مثل مفصل زانو و لگن اتفاق می افتد. در واقع آرتروز باعث می شود که مفصل دردناک شده و محدودیت حرکتی در آن به وجود بیاید.

 

روماتیسم مفصلی

یک بیماری خود ایمنی است که باعث درد و تورم در مفاصل می شود. در مراحل حاد آن، تعویض مفصل برای بیمار انجام می گیرد.

 

شکستگی و نکروز استخوانی

شکستگی حفره استابولوم و یا سر استخوان فمور، گاهی منجر به تعویض مفصل لگن می شود.

نکروز سر استخوان فمور که در اثر بروز نقص در سیستم خونرسانی به استخوان اتفاق میافتد از جمله بیماریهایی است که ممکن است منجر به تعویض مفصل لگن گردد.

 

در رفتگی مادرزادی لگن CDH

در این مورد سر استخوان فمور در حفره ی اصلی استابولوم قرار نگرفته و یک حفره کاذب تشکیل شده است که می تواند با گذر زمان منجر به کوتاهی پا گردد. برای تشخیص بیماریهای مفصل لگن معمولا از روش هایی مانند عکس رادیولوژی، سی تی اسکن، ام آر آی، آرتروگرام و برخی آزمایشات دیگر استفاده می شود. می توانید از پزشکتان در مورد نوع بیماری مفصل خود سوال بفرمایید.

پروتزهای تعویض مفصل

جراحی تعویض مفصل لگن عموما زمانی انجام می شود که درد شما قابل کنترل با شیوه های دیگر درمانی مفصل از جمله استفاده از مسکن ها یا فیزیوتراپی نباشد. در این نوع جراحی، پزشک قسمت آسیب دیده مفصل شما را با مفصل مصنوعی یا همان پروتز جایگزین می کند.

 در مجموع 3 مدل جراحی تعویض مفصل لگن وجود دارد که با توجه به تشخیص پزشک برای شما قابل انجام است. این مدل ها عبارتند از:

بایپولار: تنها سطح آسیب دیده مفصل برداشته شده و با پروتز جدید جایگزین می شود.

توتال هیپ: در این نوع جراحی، کل قسمت مفصل لگن یعنی هم بخش حفره استابولوم و هم قسمتی از استخوان فمور با پروتز های مربوطه جایگزین می شوند.

عمل رویژن: این جراحی زمانی انجام می شود که پروتز جایگزین شده برای مفصل شما، آسیب دیده، در رفته، عفونت داشته و یا شل شده باشد و در جراحی مجدد بایستی با پروتز جدید جایگزین گردد. این نوع جراحی از جراحی اولیه ی شما کمی حساس تر بوده و به مراقبت بیشتری بعد از عمل نیاز دارد.

 

مفصل هیپ جایگزین شده از اجزای مختلفی که از جنس های متفاوتی هستند تشکیل شده است.در نتیجه پزشک شما میتواند از بین مدل ها و ترکیبات متفاوت آنها بهترین گزینه را با توجه به سن، جنس و موقعیت شما انتخاب کند.

 

اجزای اصلی پروتز

استم:

بخشی از پروتز تعویض مفصل لگن است که پس از برداشتن سر استخوان فمور و ایجاد کانالی مناسب در بدنه استخوان، داخل استخوان فمور قرار داده می شود. استم ممکن است سیمانی باشد و توسط سیمان استخوانی، داخل استخوان محکم شود و یا می تواند از مدل غیر سیمانی آن استفاده شود که استخوان بر روی سطح آن رشد می کند. .برخی از این استم ها دارای نوعی پوششش با مواد خاص هستند.

هد:

این قسمت از پروتز جایگزین سر استخوان فمور می باشد . هد بر روی استم قرار گرفته و در داخل حفره استابولوم یا همان کاپ حرکت می کند. هد ممکن است از جنس فلز و یا سرامیک و در سایز های مختلف باشد.

کاپ:

این بخش در واقع همان حفره استابولوم است که در دو نوع کلی به صورت سیمانی و غیر سیمانی موجود است. کاپ سیمانی عموما از جنس پلاستیک سخت است و توسط سیمان استخوانی داخل حفره ی استابولوم قرار می گیرد. کاپ های غیر سیمانی عموما از جنس یک پوسته ی فلزی می باشند که پوشش پشت آن باعث رشد استخوان و محکم شدن کاپ داخل حفره استابولوم می شود. این کاپ ممکن است با تعدادی پیچ داخل حفره ی استابولوم ثابت شود.

لاینر:

لاینرها که غالبا از جنس پلی اتیلن، فلز و یا سرامیک می باشند حدفاصل کاپ و هد فمور قرار گرفته و نقش تسهیل حرکت هد فمور داخل کاپ را ایفا می کند.