انواع عمل های ستون فقرات
لامینکتومی
لامینکتومی (Laminectomy) نوعی جراحی است که از آن برای کاهش فشار بر روی ریشه های عصبی که از ستون مهره خارج میشوند، استفاده میشود. در این نوع از جراحی قسمتی از استخوانی به نام لامینا را که بر روی عصب قرار گرفته خارج میکنند تا فشار کمتری به آن وارد شود.
هدف از انجام عمل لامینکتومی چیست؟
نخاع در درون یک محفظه بسته به نام کانال نخاعی است که از پشت سر هم قرار گرفتن حلقه های استخوانی پشت هر مهره درست شده است. گاهی اوقات به عللی نخاع در درون این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرد و یا ریشه های عصبی که از نخاع خارج میشوند در حین خروج از این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرند.
برداشته شدن لامینا موجب کم شدن فشار از روی نخاع و ریشه های عصبی میشود
این فشار به علت تنگ شدن کانال نخاعی و محدود شدن فضای درونی این حلقه استخوانی است و میتواند علل متفاوتی داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از:
- هرنی (فتق) دیسک بین مهره ای
- رشد استخوان های اضافه (به نام استئوفیت یا اسپور) درون کانال نخاعی
- کلفت شدن رباط های اطراف کانال نخاعی
- جابجا شدن مهره ها و سر خوردن آنها بر روی هم
تنگ شدن فضا موجب فشار به نخاع و ریشه عصبی و بروز علائم بیماری میشود. یک راه خوب برای برداشتن فشار از روی عصب برداشتن قسمتی از حلقه استخوانی است. از این حلقه استخوانی لامینا بیش از دیگر قسمت ها در دسترس است. با برداشتن لامینا میتوان حلقه بسته استخوانی را در یک طرف باز کرده و در نتیجه فشار روی نخاع و عصب را کم کرد.
دیسکتومی
دیسکتومی (Discectomy) نوعی عمل جراحی است که در آن قسمتی از دیسک بین مهره ای بیمار از ستون فقرات خارج میگردد. از دیسکتومی معمولا در درمان هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای استفاده میشود.
چرا بیمار نیاز به دیسکتومی پیدا می کند؟
در هرنی دیسک قسمتی از پشت بخش حلقوی ضعیف شده و پاره میگردد و بدنبال آن قسمت مرکزی ژلاتینی دیسک از داخل پارگی به عقب رفته و بر روی نخاع و ریشه های عصبی فشار وارد میکند. برای برطرف کردن مشکل بیمار باید این قسمت ژلاتینی که از محل خود خارج شده و به اعصاب فشار وارد میکند، از بدن خارج شود. این کار را خارج کردن دیسک یا دیسکتومی میگویند. البته در این جراحی همه دیسک خارج نگردیده و فقط قسمتی که بر روی عصب فشار وارد میکند برداشته میشود.
خارج کردن محتویات نوکلئوس پولپوزوس دیسک
دیسکتومی دیسک لومبار (کمری)
کورپکتومی
کورپکتومی (Corpectomy) به این معنا است که جراح جسم مهره چند مهره مجاور را از بدن خارج کرده و فضای خالی ایجاد شده با استخوان پیوندی (گرافت استرات Strut graft) که از محل دیگر تهیه شده، جایگزین میشود. از پیچ و پلاک برای بی حرکت نگه داشتن مهره ها و گرافت استفاده میشود. از این روش در درمان تنگی کانال های شدید استفاده میشود.
فیوژن
اتصال دو یا چند مهره توسط گرافت استخوانی
فیکسیشن
اتصال و فیوژن قسمت های ستون فقرات توسط ایمپلنت
ریسک های احتمالی عمل جراحی
مشابه هر عمل جراحی، اعمال جراحی ستون فقرات نیز می توانند با ریسک هایی مواجه باشند. لازم به یادآوری است که اینها تنها احتمالاتی هستند که اطلاع از آنها برای بیماران الزامی است چرا که گاه در رفع و یا جلوگیری از بروز برخی اتفاقات موثر واقع می شوند.
مهمترین آسیب هایی که در حین جراحی های ستون مهره میتوانند ایجاد شوند آسیب به ریشه های عصبی است که از نخاع خارج میگردند. بر حسب اینکه چه ریشه های عصبی آسیب میبینند علائم ایجاد شده متغیر است. وقتی اعصابی که به روده و مثانه میروند آسیب میبینند بیمار ممکن است کنترل ادرار یا مدفوع خود را از دست بدهد. آسیب به اعصابی که به اندام های تناسلی میروند ممکن است موجب بروز اختلالاتی مانند ناتوانی جنسی در فرد شوند. آسیب به اعصاب حسی میتواند موجب بروز درد اندام، بی حسی، گزگز و مورمور شده و آسیب به اعصاب حرکتی میتواند موجب ضعف در یک یا چند عضله اندام گردد.
از دیگر آسیب های محتمل می توان به هماتوم اشاره کرد. هماتوم به معنای تجمع خون در یک محل است. ممکن است به علت ادامه خونریزی از یک رگ، خون زیادی در اطراف یک عصب جمع شده و فشار این تجمع خونی موجب اختلال در کارکرد عصب شود.
بعضی از عوارض جراحی های ستون مهره در اعمال جراحی خاصی دیده میشوند. بطور مثال ممکن است لازم شود تا در اطراف مهره ها پیوند استخوان صورت گیرد. این استخوان پیوندی را معمولا از ناحیه لگن میگیرند. گاهی اوقات ممکن است لگن بیمار در ناحیه ای که از آن استخوان گرفته اند تا چند ماه درد داشته باشد.